Həmidə Qayıbova
Həmidə Davud qızı Qayıbova — AMEA Zoologiya İnstitutunun böyük elmi işçisi, biologiya elmləri doktoru.
Həmidə Qayıbova | |
---|---|
Həmidə Davud qızı Qayıbova | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlığı |
SSRİ→ Azərbaycan |
Elm sahəsi | zoologiya-parazitologiya |
Elmi dərəcəsi | biologiya elmləri doktoru |
İş yeri | AMEA |
Təhsili | Azərbaycan Dövlət Universiteti |
Mükafatları | 1993-1994-cü illərdə Biomüxtəliflik problemi üzrə müsabiqənin qalibi olaraq Corc Soras təqaüdünə layiq görülmüşdür (Təbiət Elmləri Akademiyasının Rəyasət Heyyətinin Ekspert Komissiyasının qərarı ilə) |
Həyatı
redaktəHəmidə Davud qızı Qayıbova 23 yanvar 1944-cü il Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsini bitirmişdir. Əmək fəaliyyətini 1967-ci ildə AMEA Zoologiya İnstitutunda başlamışdır. O, 1969-cu ildə AMEA Zoologiya İnstitutunun əyani aspiranturasına daxil olmuş və aspirantura müddətini, keçmiş SSRİ EA Sitologiya İnstitutu birhüceyrəli orqanizmlərin sitologiyası laboratoriyasında keçmək üçün Sanrt-Peterburq şəhərinə (keçmiş Leninqrada) göndərilmişdir. O, burada "Əsas sahibləri Azərbaycanın müxtəlif ekoloji şəraitində yaşayan bəzi gəmiricilər olan koksidilərin həyat tsiklinin müqayisəli sitikimyəvi tədqiqi" mövzusunda dissertasiya işi üzərində işləmişdir. Aspirantura dövrünü başa vurduqdan və 1973-cü ildə namizədlik dissertasiyasını müvəffəqiyətlə müdafiə etdikdən sonra o, biologiya elmləri namizədi kimi Azərbaycan MEA Zoologiya İnstitutunda işə başlamışdır. Əsas tədqiqat obyekti parazit birhüceyrəıi koksidilərdir. 1995 –ildə aparıcı elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 2005-ci ildə "Azərbaycanda heyvanların koksidiləri (Coccidia, Sporozoa) və onların həyat dövriyyələrinin morfofunksional xüsusiyyətləri" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə etmiş və 2006-cı ildə isə AAK tərəfindən təsdiqini almışdır. Hal-hazırda "Protistologiya" laboratoriyasının baş elmi işçi və 65 elmi məqalənin müəllifidir. O, 1975–1991-ci illərdə Ümumittifaq Protozooloqlar Cəmiyyətinin Azərbaycan MEA Zoologiya institutu üzrə üzvü və məsul katibi olmuşdur. Son illər gənc alimlərin yetişməsində yaxından köməklik göstərir. Onun rəhbərliyi ilə 2012-ci ildə S. O. Mamedova biologiya üzrə fəlsəfə doktoru adı almış, T. F. Qurbanova 2016-cı ildə dissertasiya işini uğurla müdafiə etmişdir. Azərbaycan Zooloqlar Cəmiyyətinin və İnstitutunun Elmi şurasının fəal üzvülərindən biridir.
Elmi fəaliyyəti
redaktəElmi fəaliyyətə 1967-ci ildən baş laborant vəzifəsindən başlayan Qaibova Həmidə Davud qızı hal hazıra qədər AMEA –nın Zoologiya İnstitutunun Protistologiya laboratoriyasının[1] baş elmi işçisidir. İlk dəfə onun tərəfindən hüceyrə biokimyası (sitokimya) metodları ilə gəmiricilər və kənd təsərüfatı heyvanlarının hüceyrədaxili ibtidai parazitləri olan Eimeria и Sarcocystis cinslərinə aid olan koksidilərin inkişaflarının endogen mərhələlərinin metobolizminin tədqiqi aparılmışdır. Çoxillik tədqiqatları nəticəsində 80-dən çox sahib növündə, bütün quru onurğalılarının hüceyrədaxili parazit ibtidailərinin 250-dən çox növü (Leishmania, Eimeria, Isospora, Cryptosporidium, Sarcocystis, Haemogregarina, Hepatozoon , Microsporidia və s.) tapılmışdır. Elm üçün ilk dəfə olaraq parazit ibtidailərin 85-dən çox növünün təsviri verilmişdir (M. Ə. Musayev və kollektiv). Azərbaycanda heyvanlarda ilk dəfə olaraq insanın şərti-patogen opportunistik infeksiyalarının törədiciləri olan Cryptosporidium cinsinə aid olan bağırsaq koksidiləri öyrənilmiş, sahibin yaşından, ilin fəslindən və şaquli qurşaqlar üzrə yayılmasından asılı olaraq müxtəlif heyvanların koksidilərlə yoluxmasının ekstensivliyi ve intensivliyinin tədqiqi aparılmışdır. H. D. Qaibovanın 65 elmi əsəri çapdan çıxmışdır. H. D. Qaibova bir neçə Beynəlxalq konfranslarda elmi məruzələrlə çıxış etmişdir . 2000-ci il – Proceedings of the symposium on. Ecological Parasitology on the turn of millennium / arranged on behalf of the Russian Parasitological Society and the Scandinavian Society for Parasitology in St. Petersburg, Russia, 1–7 July, 2000. 2004-cü il — 7–9 iyul "dəyirmi masa" arxasında "Kriptosporidioz və mikrosporidioz QİÇS-lə müşayiət olunan yoluxucu xəstəliklər kimi" probleminə həsr olunan müşavirədə "Azərbaycanda QİÇS-in epidiomoloji vəziyyəti və onunla müşayiət olunan (opportunistik) yoluxucu xəstəliklərin protozoy təbiətinin öyrənilməsinin vacibliyi" adlı məruzə ilə çıxış etmişdir (Тезисы докладов участников совещания. Санкт-Петербург. Россия, Cooperation in HIV/AIDS fnd related infections joint FSU / Baltic-U. S. Scientific Workshop Grants Programm. U. S. Civilian Research Development Foundation (CRDF)). 2007-ci il — 5 Европейский Конгресс протистологии. 23–27 июля, 2007, Санкт-Петербург, Россия (V European Congress of Protistology. July 23–27, 2007, St. Petersburg, Russia). Həmidə Davud qızı Qrant layihələrində rəhbər kimi çalışmışdır. 1999-cu il- layihə "Паразиты — долой!" (ISAR/AZERBAIJAN). 2003-cü il –layihə "Nicat diyarı" — nadir və nəsli kəsilmək üzrə olan heyvanların artırılması üçün Kür-Kosa adasının yararsız ərazilərinin istifadəsi" ("THE LAND OF RESCUE", Use of the abandoned territory of Kur-kosa island for reproduction of the rear and endangered bird species). BP beynəlxalq neft şirkətindən həvəsləndirici mükafatı. BP First Azerbaijan Biodiversity Competition. 2006–2007-ci illər –"Vəhşi və sinantrop gəmiricilər arasında QİÇS- assosiasiya olunmuş protozoy patogenlərin dövriyyəsi" layihəsi, UETM-nin (Ukrayna Elmi-Texnoloji mərkəzi) tərəfindən maliyyələşdirmişdir. 2007–2008-ci illər – INTAS-Azərbaycan YSF 2005 müsabiqəsinin qalibi,. "Azərbaycanın təbii və dəyişdirilmiş ekosistemlərdə vəhşi və sinantrop gəmiricilərin QİÇS –assosiasiya olunmuş mikrosporidilərin dövriyyəsi". 2009–2012-ci illər — "QİÇS virus ilə yoluxdurulmuş insanların, həmçinin vəhşi və sinantrop gəmiriçilərin QİÇS-assosiasiya olunmuş protozoy patogenlərin yoluxması" (UETM tərəfindən dəstəklənib)[2]
Digər fəaliyyəti
redaktə1968–1991-ci illər ərzində Ümumittifaq Protozooloqlar Cəmiyyətinin üzvü və 1975–1991-ci illər ərzində Ümumittifaq Protozooloqlar Cəmiyyətinin Azərbaycan MEA Zoologiya institutu üzrə elmi katibi olmuşdur. 2000-ci ildə : 1) ""ZOO"- Bakı zooparkında heyvanların saxlanılma şəraitinin yaxşılaşdırılması üzrə təkliflərin hazırlanması" layihəsinin iştrakçısı olmuşdur (ISAR/Azerbaijan fondunun maaliyyə dəstəyi ilə) "Parazitlərə yox!" layihəsinin menedceri olmuşdur. (ISAR/Azerbaijan fondunun maaliyyə dəstəyi ilə) 2006–2007 — "İİV – assosiasiya olunmuş protozoy patogenlərin vəhşi və sinantrop gəmiricilər arasında yayılması (3829)" layihəsinin menedceri olmuşdur. (Ukrayna Elmi Texnalogiya Mərkəzinin (УНТЦ (STCU)) maaliyyə dəstəyi ilə) 2009–2012-ci illərdə "İnsan, vəhşi və sinantrop gəmiricilərin İİV-assosiasiya olunmuş opportunistik patogenləri ilə yoluxması (3829 (R))" layihəsinin menedceri olmuşdur. (Ukrayna Elmi Texnalogiya Mərkəzinin (УНТЦ (STCU)) maaliyyə dəstəyi ilə)
Təltif və mükafatları
redaktə1993–1994-cü illərdə Biomüxtəliflik problemi üzrə müsabiqənin qalibi olaraq Corc Soras təqaüdünə layiq görülmüşdür (Təbiət Elmləri Akademiyasının Rəyasət Heyətinin Ekspert Komissiyasının qərarı ilə)
Elmi əsərləri
redaktə- Г.Д.Гаибова. Особенности энергетического обмена эндогенных стадий развития кокцидий грызунов: Eimeria schamchorica Musaejev et Alijeva,1961 и E.gliris Musaejev et Vejsov,1961 // В кн.: Матер. I съезда Всесоюзного общества протозоологов, октябрь, 1971, Баку. Баку, Элм,1971, с.24–25.
- Г.Д.Гаибова. Динамика накопления полисахаридов в макрогаметогенезе Eimeria schamchorica и E.gliris (Sporozoa, Coccidia). // Цитология,1972, т.14, № 8, с.1039–1044.
- Г.Д.Гаибова. К вопросу о выявлении ДНК в ядре растущей макрогаметы кокцидий (Sporozoa, Coccidia, Eimeriidae).// Цитология, 1972, т.14, № 11, с.1427–1429.
- Г.Д.Гаибова. Цитофотометрическое исследование РНК в растущих макрогаметах Eimeria schamchorica и E.gliris (Sporozoa, Coccidia). // Цитология, 1972, т.14, № 12, с. 1529 – 1534.
- Г.Д. Гаибова Сравнительное цитохимическое исследование нуклеиновых кислот и полисахаридов некоторых видов кокцидий домовых мышей / Вейсов А.М. // Материалы II Всесоюзного съезда протозоологов. Киев: Наукова думка,1976, ч. 3, с. 23–24.
- Гаибова Г.Д. Полисахариды в стадиях эндогенного развития кокцидий песчанок Виноградова / Мусаев М.А., Исмаилов С.Г. // Материалы II Всесоюзного съезда протозоологов. Киев: Наукова думка,1976, ч. 3, с. 70
- Gaibova G. D. Materials for studying coccidian with an isospora-like structure of oocysts. / Musajev M. A. // In: Summaries. The 1st Mediterranean Conf. on Parasitol., Izmir, Turkey, 1977, p. 12–13.
- Гаибова Г.Д. Сравнительные цитофотометрические исследования амилопектина в процессе макрогаметогенеза у кокцидий песчанок Виноградова (Meriones vinogradovi) / Мусаев М.А., Исмаилов С.Г. // Изв. АН Азерб. ССР. Серия биол. Наук, 1977, № 4, с. 73–79. (Библ.: 21).
- Гаибова Г.Д. Жизненные циклы и распределение нуклеиновых кислот в стадиях эндогенного развития кокцидий (Coccidiida, Eimeriidae) песчанок Виноградова / Мусаев М.А., Исмаилов С.Г. // Паразитология,1977, т. 11, в. 1, с. 57–64. (Библ.: 22).).(Musajev M. A., Ismailov S. G., Gaibova G. D Life cycles and distribution of nucleic acids in the endogenous stages of coccidia (Coccidiida, Eimeriidae) of the Meriones vinogradovi).
- Gaibova G. D. Nucleic acids and amylopection in three Eimeria species (Sporozoa; Coccidia) from Meriones vinogradovi Hept. / Musajev M. A., Ismailov S. G. // The 5 th. Intern. congress of Protozoology. Abstracts of papers, New-York. 26 July, 1977. Abstracts. New-York, 1977, p. 144.
- Гаибова Г.Д. Сравнительное цитохимическое исследование жизненных циклов 6 видов кокцидий песчанок. / Исмаилов С.Г. // Матер. I Закавказской конференции по общей паразитологии. Тбилиси: Мецниереба:1978, с. 104–107.
- Gaibova G. D. The life cycle and cytochemistry of endogenic development stages of Eimeria dzhahriana Vejsov,1961. / Musajev M. A., Ismailov S. G. // 4 th Intern/ Congress on Parasitol., (Warsawa, 1978, 19–26 august, 1978). Warsawa,1978, short.commun. Sec. B, p. 70–71.
- Gaibova G. D. The life cycle and cytochemistry of endogenous stages of the coccidium of the Pesian jird Eimeria ordubadica Vejsov, 1965 / Musajev M. A., Ismailov S. G. // In: Progress in protozool., Abstracts VI Intern. Congress of Protozoology Warszawa, July 5–11, 1981. Warsawa, 1981, р. 262.
- Гаибова Г.Д. К вопросу о встречаемости саркоцист у мелкого и крупного рогатого скота в Азербайджане. / Мусаев М.А., Суркова А.М. // В кн.: Матер. III Закавказской конф. по паразитологии,(Баку, 21–23 октября,1981), Баку, Элм,1981, с. 21.
- Гаибова Г.Д. Особенности распределения нуклеиновых кислот в половых стадиях эймерий песчанок Азербайджана // Современные проблемы протозоологии. Матер. к III-ему съезду ВОПР. Вильнюс, 1982, с. 70.
- Гаибова Г. Д. Жизненный цикл и цитохимическое исследование стадий эндогенного развития Eimeria akeriana (Coccidiida, Eimeriidae) из малоазийской песчанки / Мусаев М. А., Исмаилов С. Г. // Паразитология, 1982, т. 16, в.1, с. 18–23. (Библ.:20).
- Гаибова Г.Д. Цитохимическое исследование стадий эндогенного развития Eimeria dzhahriana Vejsov,1961 – паразита малоазийской песчанки.// Протозоологические исследования в Азербайджане. Баку: Элм,, 1983, с.15–17. (Библ. 5).
- Гаибова Г.Д. Выявление цист саркоспоридий у сельскохозяйственных животных в Азербайджане. / Суркова А.М. // 4-ая Национальная конференция по паразитологии. Варна, 3–5.10,1983. Болгария,1983, с.85–86.
- Гаибова Г.Д. Новый вид кокцидий Eimeria akeriana sp. n. (Eimeriidae, Coccidiida) из малоазийской песчанки. / Исмаилов С.Г. // Протозоологические исследования в Азербайджане. Баку: Элм,, 1983, с. 33–35. (Библ. 3).
- Гаибова Г.Д. К материалам по выяснению путей распространения саркоцист. / Мусаев М. А., Суркова А.М., Иса-заде Д.М. // В кн.: Протозойные болезни селскохозяйственных животных, переносчики их возбудителей и современные методы борьбы с ними. Тезисы докладов на Всесоюзной научно-производственной конференции, 10–12 ноября 1983. Самарканд-Джамбай, с. 178–179.
- Gaibova G. D. Cytochemical investigations of cysts of sarcosporidia in farm animals in Azerbaijan. / Musajev M. A. // In: Abstracts, EMOPW The 4th European Multicolloquim, October 14–19,1984, Ismir, Turkey, 1984, p. 42.
- Гаибова Г.Д. Цитохимичекое исследование жизненных циклов кокцидий рода Eimeria (Sporozoa, Eimeriidae) песчанок Азербайджана / Мусаев М.А., Исмаилов С.Г. // Паразитохояинные отношения. Происхождение и эволюция паразитизма. Протозоология, Л.,Наука, 1984, вып. 9, с. 69–74.
- Гаибова Г.Д. Саркоспоридии овец северо-восточного Азербайджана / Мусаев М. А., Суркова А.М., Иса-заде Д.М. // Изв. АН Азерб. ССР. Серия биол.н., 1985, № 2, с. 31–37. (Библ.: 9).
- Гаибова Г.Д. Зараженность сельскохозяйственных животных восточного Азербайджана паразитическими простейшими / Зейниев Н.Р., Суркова А.М., Иса-заде Д.М. // Матер. IV Закавказской конференции по паразитологии (Тбилиси, 12–14 июня 1984 г.) Тбилиси: Мецниереба, 1985, с.117–118.
- Гаибова Г.Д. Зараженность эймериями завезенного в восточный Азербайджан породистого крупного рогатого скота / Мусаев М. А., Суркова А.М., Манафова Ш.Г., Иса-заде Д.М. // Изв. Азерб.ССР. Сер.биол.наук,1986, № 5, с.35–40. (Библ. 4).
- Гаибова Г.Д. Выявление нуклеиновых кислот в цистных стадиях Sarcocystis fusiformis (Apicomplexa, Sporozoa) // Современные проблемы протозоологии. Тезисы докл. и сообщ. IV съезда ВОПР, Ленинград, февраль, 1987, Л.: Наука,1987, с.194
- Гаибова Г.Д. Восприимчивость лабораторных животных к ооцистам Cryptosporidium muris (Sporozoa, Coccidia) полученных от телят / Исмаилова Г.И., Боровских Д.Р. // Пятая Закавказская конф. по паразитологии. Тезисы докл. (18–20 мая 1987 г.). Ереван,1987, с. 28.
- Гаибова Г.Д. Обнаружение ооцист криптоспоридий у телят в хозяйствах Апшерона. / Исмаилова Г.И. // Современные проблемы протозоологии. Тезисы докл. и сообщ. III съезда ВОПР, Ленинград, февраль, 1987, Л.: Наука,1987, с. 135.
- Гаибова Г.Д. Выделение неспорулированных спороцист саркоспоридий при экспериментальном саркоспоридиозе / Мусаев М. А., Суркова А.М. // Современные проблемы протозоологии. Тезисы докл. и сообщ. III съезда ВОПР, Ленинград, февраль, 1987, Л.: Наука,1987, с. 147.
- Гаибова Г.Д. Светооптическое и электронно-микроскопическое изучение цистных стадий Sarcocystis fusiformis из буйвола / Радченко А.И. // Паразитология, том 23, вып. 1, 1989, с. 75–78.
- Гаибова Г.Д. Электронно-микроскопическое изучение макро- и микроцист кокцидий рода Sarcocystis из буйвола / Радченко А.И. // Цитология, 1990, т. 32, № 8, с. 801–805. (Библ. 19).
- Гаибова Г.Д. Цитофотометрическое исследование полисахаридов в цистных стадиях Sarcocystis fusiformis и S. hirsuta (Sporozoa, Coccidia) // Цитология, 1992, т.34, № 4, с.38.
- Гаибова Г.Д. Изучение криптоспоридий (Apicomplexa, Coccidia) у овец в хозяйствах Апшерона / Исмаилова Г.И., Мусаев М.А. // Цитология, 1992, т.34, № 4, с.69.
- Гаибова Г.Д. Возможные пути транспорта веществ в мышечных цистах двух видов саркоспоридий (Sarcocystis, Sporozoa, Apicomplexa) / Радченко А.И. // Цитология, 1993, т.35, № 4, с.134 −138. (Библ.13).
- Гаибова Г.Д. Главы из книги: Подцарство Простейшие – Protozoa. С.5–11. Тип Апикомплекса – Apicomplexa. С. 34–63 ./ Мусаев М.А. // Животный мир Азербайджана. Том I. Одноклеточные и многоклеточные без членистоногих и хордовых. Баку, Элм,1995.
- Гаибова Г.Д. Электронно-микроскопическое исследование естественной гибели цистных клеток у саркоспоридий. I. Изменение ультраструктуры цитоплазмы цистных клеток Sarcocystis muris и S. bovifelis / Радченко А.И., Бейер Т.В. // Цитология, 1995, т. 37, № 5/6, с. 525–532.
- Гаибова Г.Д. Зараженность криптоспоридиями птиц отряда куриных в Азербайджане / Исмаилова Г.И., Искендерова Р.Г., Мусаев М.А. // В кн.: Паразитологические проблемы больших городов. Тезисы докладов II совещания по теме " Окружающая среда и проблемы паразитарного загрязнения" СПб, 3–5апреля 1996г. С.-П.,1996,с. 26–27.
- Гаибова Г.Д. Распространение криптоспоридий среди сельскохозяйственных животных в Азербайджане / Мусаев М.А., Исмаилова Г.И. // Паразитология, 1996, т. 30, № 6, с. 478–486.(Библ.: 18).
- Qaibova H. D. Azərbaycanda heyvanlar arasında opportunist patogenlərdən kriptosporidilərin yayaılması / Musayev M. Ə. // V. Axundov adına Milli Elmi-Tətqiqət Tibbi profilaktika İnstitutunun 75 illiyinə həsr edilmiş 1997-ci ilin yekun konfrasının materıalları. (azər.)
- Гаибова Г.Д. Динамика зараженности сельскохозяйственных животных криптоспоридиями на территории Апшеронского полуострова / Мусаев М.А., // экологический мониторинг паразитов. Паразитарные системы в изменяющейся среде: прогнозирование последствий глобального потеплениея климата и растущего антропогенного пресса. С.-Петербург,18–20 ноября1997 г. Тезисы докладов. СПб.,1997, с.77–78.
- Гаибова Г.Д. Перекрестное заражение птиц и млекопитающих ооцистами Cryptosporidium(Apicomplexa, Sporozoa). / Мусаев М.А., Исмаилова Г.И., Искендерова Н.Г., Алиева Ф.К. // В кн.: Изучение и охрана животного мира. Матер.науч.конф.посвященной 75-летию со дня рождения засл.деятеля науки академика М.А. Мусаева. Баку, Элм, с. 55–57.(Библ.: 8).
- Gaibova G. The coccidian of the Gallinaecous birds in Azerbaijan / Musaev M., Ismailova G., Alieva F., Iskenderova N. // Turkish J. of Veterinary Animal Sciences, 1998, v. 22, N 5, p. 409–413. (Библ.: 27).
- Gaibova G. Sporozoans (Sporozoa, Apicomplexa) blood parasites of tundra water-swamp birds, spending winter in Azerbaijan./ Aliyev M., Musayev M., Sultanov E. // Proceedinds of the symposium on Ecological Parasitology on the turn of millenium. St. Petersburg, Russia, 1–7 july, 2000 Bull. of the Scand. Soc. parasitol., 2000, vol.10, #2, p. 95.
- Gaibova G. Coccidia (Sporozoa, Apicomplexa) of water and marsh fowl ofthe tundra overwintering in Azerbaijan / Aliyev M., Musayev M., Sultanov E. // Proceedinds of the symposium on Ecological Parasitology on the turn of millenium. St. Petersburg, Russia, 1–7 july, 2000 Bull. of the Scand. Soc. parasitol., 2000, vol.10, #2, p. 107.
- Гаибова Г.Д. Зараженность рогатого скота саркоспоридиями и проблемы их видовой идентификации // Известия НАН Азербайджана. Сер.биол. наук, 2001, № 1–3, с. 74–85. (Библ.: 29).
- Гаибова Г.Д. Обнаружение кокцидий (Sporozoa, Apicomplexa) у кавказского стеллиона на Абшероне и в Гобустане. / Алиев М.А., Искендерова Н.Г. // В кн.: 20əsrin sonunda heyvanlar aləminin öyrənilməsi və qorunması. Akademik M. Ə. Musayevin anadan olmasının 80 illiyinə həsr olunmuş elmi konfransın materialları. Bakı, Elm, 2001, s. 81–84. (Библ.: 4).
- Гаибова Г.Д., Кокцидии (Sporozoa, Apicomplexa) наземных позвоночных Азербайджана / Мусаев М.А., Алиев М.А. // IV Международная конференция "Биологическое разнообразие Кавказа", посвященная 60-летию со дня рождения заслуженного. деятеля науки РФ, академика РЭА, проф. Абдурахманова Г. М. – Махачкала, 2002, с. 196–199. (Библ.: 7).
- Gaibova G. D. The coccidia (Sporozoa, Apicomplexa) of reptiles from Azerbaijan. / Aliyev M. A, Musaev M. A. // Проблемы современной паразитологии. Международная конференция и III съезд Паразитологического общества при РАН. Петрозаводск,6–12.10.2003. Материалы. СПб.,т.2, с.212–214.
- Qaibova H. D. İnsanda superinfeksiya(Sporozoa, Apicomplexa) törədən koksidilər (Sporozoa, Apicomplexa) / Musayev M. Ə. // Azərbaycan zooloqlar cəmiyyəti I qurultayının materialları (Məqələlər toplusu). Bakı: Elm, 2003, s.22–26. (Библ.: 8).
- Гаибова Г.Д. Криптоспоридии (Cryptosporidium, Coccidia, Apicomplexa) животных в Азербайджане и обзор современных подходов к идентификации их видов //Изв. НАН Азербайджана, сер. биол. н.; 2004, № 3–4, с. 102–118. (Библ.: 42).
- Гаибова Г.Д. Фауна эймериидных кокцидий домашних и диких животных Азербайджана // основные достижения и перспективы развития паразитологии. Матер. Международной конф., посвященной 125-летию Л.И. Скрябина и 60-летию основания Лаборатории гельминтов АН СССР – Института паразитологии РАН (14–16 апреля 2004г. Москва) М.,2004, с. 69–70. (Библ.: 8).
- Гаибова Г.Д. К вопросу о распространении в Азербайджане паразитических простейших, возбудителей СПИД-индикаторных болезней / Мусаев М.А. // Azərbaycan Respublikasının Dövlət müstəqilliynin son ili 10 ili Dövrində V. Axundov adına ET Tibbi profilaktika inst-nun elmi – təcrrübi fəaliyyətinin yekunlarina həsr olunmuş elmi konfransın məcmuəsi. Bakı, 2004, s. 189–191.
- Гаибова Г.Д. Особенности цитохимических процессов гомо- и Гетероксенных кокцидий (Coccidia, Sporozoa, Apicomplexa) // Изв. НАН Азербайджана. Биол. Н., 2005, № 1–2, с. 131–142. (Библ.: 32).
- Гаибова Г.Д. Позвоночные животные Азербайджана – носители возбудителей СПИД-ассоциированных болезней животных и человека / Мусаев М.А., Алиев М.А. // Zoologiya institutunun əsərləri. XXIII cild, Bakı, Elm, 2006, s.723–726. (Библ.:35).
- Gaibova H. D. Prevalence of Cryptosporidium in the farm animals of Azerbaijan / Iskenderova N. G., Musaev M. A. // V European Cong. Of Protistol. and XI European Conf. on Ciliate Biology. July 23–27, 2007, St. Petersburg, Russia. Protistology, 2007. v. 5, N1, p. 32–33.
- Гаибова Г.Д. К вопросу об источниках заражения саркоспоридиями рогатого скота в Азербайджане. / Искендерова Н.Г. // В кн.: Матер. 4 Всеросс. съезда паразитол.общ-ва при РАН "Паразитология в XXI веке – проблемы, методы, решения", СПб.,2008, т. 1, с. 146–149.
- Гаибова Г.Д. Видовой состав и многолетняя динамика зараженности крупного рогатого скота эймериями (Eimeria, Coccidia, Sporozoa) / Искендерова Н.Г., Мусаев М.А. // Azərbaycan Zooloqlar Cəmiyyətinin əsərləri. Bakı: Elm, 2008, I cild, s.23–32. (Библ.:10).
- Гаибова Г.Д. Зараженность кокцидиями (Coccidia, Sporozoa) верблюдов и страусов, завезенных в Азербайджан для разведения / Искендерова Н.Г. // Azərbaycan Zooloqlar Cəmiyyətinin əsərləri. Bakı: Elm, 2010, 2 cild, s. 38–45. (Библ.: 5).
- Гаибова Г.Д. Кокцидиофауна (Sporozoa, Apicomplexa) страусов, завезенных в Азербайджан для промышленного производства / Искендерова Н.Г., Гаджиева Н.А. // Международный симпозиум "Паразиты Голарктики", Петрозаводск, Россия,4–8 октября 2010. Петрозаводск, 2010, т. 1,с.60–62. (Библ.: 4)
- Гаибова Г.Д. Кровепаразиты озерной лягушки Pelophylax ridibundus из водоёмов Азербайджана / Мамедова С.О. // Вестник Харьковского Национального Университета им. В.Н. Каразина. Сер. Биология, 2010, вып. 12, № 920, с.54–60 (Библ.: 18)
- Гаибова Г.Д. Кишечные кокцидии рогатого скота в Балакян-Шекинском регионе Азербайджана / Искендерова Н.Г., Гаджиева Н.А., Мамедова С.О., Лапшина Я.Ю. // В кн.: Актуальные проблемы паразитологов в Грузии. 11 междунар.научн. конф. паразитологов посвященная 100-летию со дня рождения проф. Б. Курашвили. Тбилиси, 2011, т. 11, с. 74–79. (Библ.: 5).
- Гаибова Г.Д. Криптоспоридии двугорбого верблюда в Азербайджане / Искендерова Н.Г., Гаджиева Н.А. // В кн.: Zoologiya institutunun əsərləri. XIX cild, Bakı, Elm, 2011, 29 cild, s. 347–351.(Библ. 6).
- Гаибова Г.Д. Зараженность рогатого скота кокцидиями (Sporozoa, Apicomplexa) в хозяйствах Азербайджана в зависимости от высоты над уровнем моря / Искендерова Н.Г. // Azərbaycan Zooloqlar Cəmiyyətinin əsərləri. Bakı: Elm, 2012, 4 cild, s. 101–106. (Библ.:6).
- Гаибова Г.Д. Кровепаразиты (Apicomplexa: Coccidia) рептилий Азербайджана / Мамедова С.О. // Вестник Харьковского Национального Университета им. В.Н. Каразина. Сер. Биология, 2012, № 1008, вып. 15, с.142–147. (Библ.: 14) .
- Гаибова Г.Д. Загрязнение окружающей среды кокцидиями, возбудителями кокцидиозов животных и человека. / Искендерова Н.Г. // Azərbaycan zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri. CİLD ,5 N 1, 2013. Bakı-2013, 133–139.
- Гаибова Г.Д. Криптоспоридии (Cryptosporidiidae, Coccidea, Apicomplexa) домашних жвачных животных и человека в Азербайджане. / Искендерова Н.Г. // Актуальные проблемы паразитологии в Грузии. Тбилиси-2014. Стр. 110–122.